4. En çok kullanılan iletişim protokollerini anlatan bir blog hazırlayınız.

 


🌐 1. HTTP / HTTPS (HyperText Transfer Protocol)

  • Kullanım Alanı: Web sitelerine erişim

  • HTTPS: Güvenli sürümüdür (SSL/TLS şifrelemesi içerir).

  • Port: 80 (HTTP), 443 (HTTPS)

  • Örnek: Tarayıcıda bir siteye girdiğinizde devrededir.

📌 Not: HTTPS sayesinde verileriniz şifrelenir ve 3. şahıslar okuyamaz.


✉️ 2. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)

  • Kullanım Alanı: E-posta gönderimi

  • Çalışma Mantığı: E-postaları gönderen sunucudan alıcı sunucuya iletir.

  • Port: 25, 587

📌 Sadece gönderme içindir, alma işlemleri için POP3 veya IMAP gerekir.


📥 3. POP3 (Post Office Protocol v3) / IMAP (Internet Message Access Protocol)

  • Kullanım Alanı: E-posta alma

  • Farkları:

    • POP3: E-postaları indirir ve genelde sunucudan siler.

    • IMAP: E-postalar sunucuda kalır, birden fazla cihazdan erişilebilir.

  • Portlar: POP3: 110, IMAP: 143 / SSL ile 993

📌 IMAP, günümüzde mobil ve çoklu cihaz kullanımı nedeniyle daha popülerdir.


🛰️ 4. FTP (File Transfer Protocol)

  • Kullanım Alanı: Dosya gönderimi ve alımı (özellikle sunuculara)

  • Port: 21

  • Güvenlik: Şifrelenmemiştir; SFTP (Secure FTP) gibi güvenli alternatifleri vardır.

📌 Web sitesi dosyaları genellikle FTP ile yüklenir.


📦 5. TCP / UDP (Taşıma Protokolleri)

🔹 TCP (Transmission Control Protocol)

  • Bağlantı kurar, verinin doğru iletildiğinden emin olur.

  • Yavaş ama güvenlidir.

  • Örnek: Web siteleri, e-posta

🔹 UDP (User Datagram Protocol)

  • Bağlantı kurulmaz, veri “atar”.

  • Hızlı ama hatalara duyarsız.

  • Örnek: Online oyunlar, canlı yayınlar

📌 TCP: GüvenliUDP: Hızlı


🧭 6. IP (Internet Protocol)

  • Verilere hedef adres (IP adresi) ekler.

  • Paketlerin nereye gideceğini belirler.

  • İnternetin temel taşıdır.

  • IPv4 ve IPv6 sürümleri vardır.


📶 7. DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol)

  • Ağa bağlanan cihazlara otomatik IP adresi atar.

  • Kullanıcı IP ile uğraşmaz, sistem kendisi verir.

📌 Modeminiz size otomatik IP verdiğinde devrededir.


🔒 8. DNS (Domain Name System)

  • Alan adlarını IP adreslerine çevirir.

  • www.google.com → 142.250.74.14

📌 Web sitesine isimle girmenizi sağlar, numara ezberlemenize gerek kalmaz.


🔐 9. TLS / SSL (Transport Layer Security / Secure Sockets Layer)

  • Veriyi şifreleyerek güvenli iletişim sağlar.

  • HTTPS, IMAPS, SMTPS gibi protokoller TLS üzerinden çalışır.

📌 Veriler ağda başkaları tarafından okunamaz hâle gelir.


🧪 BONUS: ICMP (Internet Control Message Protocol)

  • Ağda hata mesajlarını iletir.

  • Ping komutu ICMP ile çalışır.

  • “Bu adrese ulaşılamıyor” gibi durumları bildirir.


🎯 Özet Tablosu

ProtokolGörevPortAçıklama
HTTP/HTTPSWeb80 / 443Web sayfası alır
SMTPE-posta Gönderimi25 / 587Mail gönderme
POP3 / IMAPE-posta Alımı110 / 143 / 993Mail alma
FTPDosya Transferi21Web sunucuya dosya
TCP / UDPVeri İletimiGüvenli vs hızlı
IPAdreslemePakete hedef adres ekler
DHCPIP Atama67 / 68Cihaza IP verir
DNSİsim - IP çevirisi53Alan adı çözümler
TLS / SSLGüvenlikVeriyi şifreler

👨‍💻 Sonuç

Protokoller, bilgisayarların birbirini anlamasını sağlar. Tıpkı insanlar gibi, cihazlar da doğru dilde konuşmalıdır. Hangi uygulama çalışırsa çalışsın, altında bu protokollerden biri görev başındadır.

Yorumlar