Bilgisayar Ağlarında Fiziksel Topolojiler: Ağların Haritası
Ağ iletişiminin temel yapı taşlarından biri de topolojidir. Peki topoloji nedir? Basitçe, bilgisayarların ve ağ cihazlarının birbirine nasıl bağlandığını gösteren düzen veya haritadır.
Bu yazımızda en çok kullanılan fiziksel topolojileri tanıyacağız.
1. Veri mi Fizik mi?
Topoloji ikiye ayrılır:
-
Fiziksel Topoloji: Cihazların fiziksel bağlantı şeklini gösterir (kablo, port vb.).
-
Mantıksal (Loji̇k) Topoloji: Verinin ağda nasıl aktığını tanımlar.
Biz burada fiziksel topolojilere odaklanacağız.
2. Fiziksel Topoloji Türleri
🔵 1. Doğrusal Topoloji (Bus Topology)
-
Tüm cihazlar tek bir kabloya bağlanır.
-
Ucuz ve kurulum kolaydır.
-
Ancak kablo koparsa tüm ağ durur.
🔧 Kullanım Alanı: Küçük ağlar, eski sistemler.
🟢 2. Yıldız Topoloji (Star Topology)
-
Her cihaz, merkeze (switch/hub) ayrı ayrı bağlanır.
-
En yaygın kullanılan topolojidir.
-
Bir cihaz arızalansa ağ çalışmaya devam eder.
🔧 Kullanım Alanı: Modern LAN yapıları.
🔴 3. Halka Topoloji (Ring Topology)
-
Cihazlar kapalı bir döngü şeklinde bağlanır.
-
Veri tek yönde ya da çift yönlü döner.
-
Bir cihaz arızalanırsa tüm ağ etkilenebilir (çift yönlü değilse).
🔧 Kullanım Alanı: Token Ring gibi özel sistemler (günümüzde az kullanılır).
🟠 4. Ağaç Topolojisi (Tree/Hierarchical Topology)
-
Yıldız topolojisinin katmanlı hâlidir.
-
Üstteki cihazlar alttekilere bağlanır.
-
Ölçeklenebilir ama yapı karmaşıklaşabilir.
🔧 Kullanım Alanı: Büyük ofis binaları, kampüsler.
⚫ 5. Kafes Topoloji (Mesh Topology)
-
Her cihaz diğerleriyle doğrudan bağlantılıdır.
-
Çok yüksek güvenilirlik sağlar.
-
Ancak kurulumu ve maliyeti yüksektir.
🔧 Kullanım Alanı: Kritik sistemler, askeri ağlar.
3. Karşılaştırma Tablosu
| Topoloji | Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|---|
| Doğrusal | Ucuz, basit | Kablo koparsa ağ durur |
| Yıldız | Yaygın, hata toleransı yüksek | Merkez cihaz bozulursa ağ çöker |
| Halka | Eşit veri akışı | Cihaz arızası tüm ağı etkiler |
| Ağaç | Ölçeklenebilir | Karmaşık yapı, merkez yüklenebilir |
| Kafes | Güvenilir, veri hızlı | Çok kablo, yüksek maliyet |
| Hibrit | Esneklik | Karmaşık planlama gerektirir |
4. Sonuç
Ağ topolojisi seçimi, ağın performansını ve güvenilirliğini doğrudan etkiler. Küçük bir ev ağı için yıldız topoloji yeterli olurken, büyük bir veri merkezi için hibrit veya kafes topolojiler tercih edilebilir.
📌 Kısaca:
Her topolojinin avantajları ve zorlukları vardır. İhtiyacınıza göre en uygun yapıyı seçmek, sağlam ve verimli bir ağ kurmanın temelidir.
Yorumlar
Yorum Gönder